Nerwica natręctw
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (zwane inaczej nerwicą natręctw) to dość specyficzna dolegliwość, której jednoznacznej przyczyny nie udało się jeszcze ustalić. Pewne jest natomiast to, że jej objawy niezwykle skutecznie utrudniają choremu normalne funkcjonowanie.
Przyczyny
Wśród wielu teorii na temat źródeł zaburzenia w pierwszej kolejności wymienia się zwykle czynniki biologiczne – geny i niedobór serotoniny. Jednak nie tylko one mają swoich zwolenników. Często mówimy się bowiem o: braku odporności na stres, przykrych doświadczeniach z dzieciństwa, surowym wychowaniu czy nawet niedowartościowaniu. Ryzyko zwiększać mogą również ciąża, urazy czy osobowość anankastyczna.
Objawy
Podstawowym objawem nerwicy natręctw jest regularne powtarzanie (wysoka częstotliwość) tych samych czynności. Opieszałości towarzyszy silny lęk i niepokój, a także dolegliwości fizyczne, np. drżenie rąk oraz ból brzucha. Co ciekawe, chory zdaje sobie sprawę z tego, że jego działania są absurdalne – w związku z czym odczuwa napięcie, dąży do izolacji, pogarsza się jego nastrój. Często bywa, że wykonywane aktywności są niezgodne z wartościami wyznawanymi przez chorego czy jego poglądami religijnymi.
Natręctwa dotyczą zwykle następujących sfer życia: higieny, zdrowia, porządku, przemocy oraz seksualności. Brak leczenia może doprowadzić do sytuacji, w której niemożliwe staną się praca i kontakty międzyludzkie, ponieważ cały czas zagospodarowany zostanie przez działania przymusowe.
Oprócz natręctw czynności wyróżnia się także te dotyczące myśli i wyobrażeń.
Leczenie
Podstawą leczenia nerwicy natręctw jest właściwa diagnoza. Jej podstawę stanowi wywiad z pacjentem, wzbogacony o obserwację jego zachowania. Niezwykle istotne jest tu stwierdzenie, że:
- myśli i działania należą do chorego,
- walka z nimi nie przynosi rezultatu,
- objawy ukazują się co najmniej 1 h dziennie w okresie ostatnich 2 tygodni i pacjent uważa je za nieprzyjemne.
Leczenie opiera się przede wszystkim na psychoterapii. Kiedy zaburzenie jest w bardziej zaawansowanym stadium, wzmacnia się ją farmakologią (antydepresanty, neuroleptyki, benzodiazepiny). Dobre wyniki przynosi też terapia behawioralna, polegająca na podsuwaniu cierpiącemu obsesji i powstrzymywaniu przed wykonywaniem uspokajających go czynności.